Odia Medium Class 7 Science Chapter 15 Jala - Amulya Prakrutika Sampda ( ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ) Notes

Odia Medium Class 7 Science Chapter 15 Jala - Amulya Prakrutika Sampda ( ଜଳ – ଅମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ) Notes

ଜଳ ହିଁ ଜୀବନ | ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରାଣୀ ଓ ଉଦ୍ଭିଦ ଜଳ ସହିତ ଜଡ଼ିତ | ଜୀବକୋଷର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ ହେଉଛି ଜଳ | ଅନେକ ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ଜଳରେ ବାସ ମଧ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି | ଉଦ୍ଭିଦର ଆଲୋକଶ୍ଲେଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ |

ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଜଳର ପରିମାଣ : -

ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠର ଶତକଡା ୭୧ ଭାଗ ଜଳାବୃତ | ପୃଥିବୀର ୭ ଭାଗରୁ ୫ ଭାଗ କେବଳ ସମୁଦ୍ର | ତେଣୁ ପୃଥିବୀକୁ ଜଳଗ୍ରହ ବୋଲି କୁହାଯାଏ |

ଏତେ ପରିମାଣର ଜଳର ଉପସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ପୃଥିବୀ ମହାଶୂନ୍ୟରୁ “ନିଳଗ୍ରହ” ରୂପେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ |

ଆନୁମାନିକ ହିସାବରେ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠର ସମୁଦାୟ ଜଳର ଆୟତନ ୧୪୦ କୋଟି ଘନ କିଲୋମିଟର | ମୋଟ ଜଳର ୯୭.୫ ଭାଗ ଲୁଣି  ସମୁଦ୍ର ଜଳ  ଓ ଅବଶିଷ୍ଟ ୨.୫ ଭାଗ ମଧୁର ଜଳ |

ଜଳର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥା : -

ଜଳର ମୁଖ୍ୟତଃ ୩ ଟି ଅବସ୍ଥା ରହିଛି |

   i.          କଠିନ

   ii.           ତରଳ

   iii.          ଗ୍ୟାସୀୟ

ଓଡ଼ିଶାର ଜଳ ସମ୍ପଦ : -

ମହାନଦୀ, ସୁବର୍ଣ୍ଣ ରେଖା, ବୁଢାବଳଙ୍ଗ, ବୈତରଣୀ , ବ୍ରାହ୍ମଣୀ, ଋଷିକୁଲ୍ୟା, ବଂଶଧାରା, ନାଗାବଳୀ, ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ଇତ୍ୟାଦି ନଦୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଶାଖା ହିଁ ଓଡ଼ିଶାର ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ମୁଖ୍ୟ ଜଳ ସମ୍ପଦ |

ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନୀକରଣ : -

ଜଳସ୍ତର କମିବାର ମୁଖ୍ୟ ଚାରୋଟି କାରଣ : -

 i.            ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି

 ii.            ଶିଳ୍ପ ଓ କୃଷିରେ ଜଳର ଅଧିକ ଉପଯୋଗ 

 iii.            ସ୍ୱଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟି

 iv.            ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ

 i.   ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି – ଜନସଂଖ୍ୟାର ଦ୍ରୁତ ବୃଦ୍ଧି ହେବା ଯୋଗୁଁ ଜନସମୂହଙ୍କ ପାଇଁ ବାସଗୃହ, ରାସ୍ତାଘାଟ, ଦୋକାନ ବଜାର, କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଆଦି ନିର୍ମାଣରେ ଅନେକ ଜମି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ | ଫଳରେ ଅନେକ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଜଳସ୍ତର ଅଧିକ କମି ନିମ୍ନଗାମୀ ହେଲାଣି | ତେଣୁ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରଭାବରେ ଜଳାଭାବ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡୁଛି |

 ii.  ଶିଳ୍ପ ଓ କୃଷିରେ ଜଳର ଅଧିକ ଉପଯୋଗ – କ୍ରମ ବର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଣୁ ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ହରଣ କରିବା ପାଇଁ ତଥା ସମାଜର ଆର୍ଥିକ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଶିଳ୍ପ ଓ କାରଖାନା ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି | ଖାଦ୍ଯ ଜନିତ ଅସୁବିଧା ଦୁର କରିବା ପାଇଁ କୃଷି ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ପରିମାନ୍ୟରେ କରାଯାଉଛି | ଜଳର ମାତ୍ରାଧିକ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁଁ ଜଳର ପରିମାଣ କମିବାରେ ଲାଗିଛି l

 iii.  ସ୍ୱଳ୍ପ ବୃଷ୍ଟି – କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକ ବର୍ଷା ବେଳେ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ କମ୍ ବର୍ଷା ହୁଏ | ଦକ୍ଷିଣ ପଶ୍ଚିମ ମୌସୁମୀ ବାୟୁଦ୍ଵାରା ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଚାରିମାସ ବୃଷ୍ଟିପାତ ହୋଇଥାଏ |

 iv. ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ -  ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷୟ ଅନେକ ସ୍ଥନରେ ସ୍ୱଳ୍ପବୃଷ୍ଟି କାରଣ ହୋଇଥାଏ | ବୃକ୍ଷର ପରିମାଣ କମିବା ଦ୍ଵାରା ବୃଷ୍ଟିର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟ କମିଯାଇଥାଏ |

ଜଳର ଆବଣ୍ଟନ –

ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଜଳର ଆବଣ୍ଟନ ଅନେକ କାରଣ ଯୋଗୁ ଅସମାନ | କେତେକେ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଷା ଅଧିକ ହୋଇ ଜଳ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ଓ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଷା ସ୍ୱଳ୍ପ ଯୋଗୁଁ ଜଳାଭାବ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ |

ଆମ ଭାରତ ବର୍ଷର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ବୃଷ୍ଟିପାଟରେ ପ୍ରଭେଦ ଦେଖାଯାଏ |

ଜଳ ବହୁଳତା କାରଣରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବନ୍ୟା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ହୋଇଥାଏ | କିନ୍ତୁ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ସେଇ ଏକ ସମୟରେ ଲୋକେ ଜଳଭାବ ଜନିତ ମରୁଡି ଅବସ୍ଥାର ମଧ୍ୟ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାନ୍ତି |