Odia Medium Class 7 Science Chapter 7 Panipaga, Jalabayu, O Upajojana (ପାଣିପାଗ, ଜଳବାୟୁ ଓ ଉପଯୋଜନ) Notes

Odia Medium Class 7 Science Chapter 7 Panipaga, Jalabayu, O Upajojana (ପାଣିପାଗ, ଜଳବାୟୁ ଓ ଉପଯୋଜନ) Notes

ପାଣିପାଗ, ଜଳବାୟୁ ଓ ଉପଯୋଜନ

ପାଗ କାହାକୁ କୁହାଯାଏ –   

· କୌଣସି ଏକ ଦିନର ଏକ ସମୟର ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଅବସ୍ଥାକୁ ପାଗ କୁହାଯାଏ |

· ସବୁବେଳେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରକାର ପାଗ ହୋଇନଥାଏ, ଋତୁ ଅନୁସାରେ ପାଗ ଅଲଗା ଅଲଗା ପ୍ରକାର ହୋଇଥାଏ |

ପାଣିପାଗ :-

· ପାଣିପାଗ ହେଉଛି ବାୟୁର ତାପମାତ୍ରା, ଆର୍ଦ୍ରତା,ବୃଷ୍ଟିପାତ, ଚାପ ଓ ପବନର ବେଗ ଏ ସବୁକୁ ଦେଖି ପାଣିପାଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ |

· କେତେକ ସଙ୍କେତ / ଚିହ୍ନ କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ପାଣିପାଗ ସୂଚନା ଦିଆଯାଏ l

ଦିନର ସମୟ ସୀମା :-

· ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅସ୍ତ ହେବl ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନର ସମୟସୀମା ସମାନ ନଥାଏ |

· ଶୀତଦିନରେ ଆମର ରାତି ଲମ୍ବା ହୋଇଥାଏ ଓ ଦିନ ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ |

· ଖରା ଦିନରେ ଆମର ଦିନ ଲମ୍ବା ହୋଇଥାଏ ଓ ରାତି ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ |

ପାଣିପାଗର ଅବସ୍ଥା ଜାଣିବା ପାଇଁ କେଉଁ କେଉଁ ମୌଳିକ ଉପାଦାନଗୁଡିକର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡିଥାଏ :-

·    ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ତାପମାତ୍ରା

·    ବାୟୁର ଚାପ

·    ବାୟୁର ଗତି

·    ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ

·    ବାଦଲର ଅବସ୍ଥିତି

·    ଆର୍ଦ୍ରତା

1) ତାପମାତ୍ରା ମାପିବା ପାଇଁ – ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର (thermometer)

 2) ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ – ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଓ ସର୍ବନିମ୍ନ ତାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର

3) ବୃଷ୍ଟିପାତର ପରିମାଣ – ବୃଷ୍ଟିମାପକ ଯନ୍ତ୍ର

4) ପବନର ବେଗ – ଆନିମୋମିଟର

5) ଆର୍ଦ୍ରତା – ହାଇଗ୍ରୋମିଟର

6) ପବନର ଦିଗ – ମାନକ ଯନ୍ତ୍ର

7) ବାୟୁର ଚାପ – ଚାପମାନ ଯନ୍ତ୍ର

ଜଳବାୟୁ :-

· ଜଳବାୟୁ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନର ୨୫ ବର୍ଷର ହାରାହାରି ପାଣିପାଗ |

· ଯେମିତିକି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନର ତାପମାତ୍ରା ବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ଉଷ୍ମ / ଗରମ ରହେ ତାହାକୁ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ କୁହାଯାଏ | ଉଦାହରଣ :- ରାଜସ୍ଥାନ

· ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ବୃଷ୍ଟିପାତ ଅଧିକ ରହିଥାଏ ତାହା ବୃଷ୍ଟିପାତ ଜଳବାୟୁ ଯେମିତି କି ଚେରାପୁଞ୍ଜି | ମେରୁଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁକୁ ଶୀତଳ ଜଳବାୟୁ କୁହାଯାଏ |

ଉପଯୋଜନ :-

· ଆମ ଶରୀର କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଖାପ ଖୁଆଇ ରହିପାରେ ତାହାକୁ ଉପଯୋଜନ କୁହାଯାଏ | ମାନେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ଯାହା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ |

ମାଛର ଉପଯୋଜନ :-

· ଆକାର – ଉପର ଓ ତଳ ଚେପଟା, ପହଁରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ |

· ଡେଣା – ହାଲୁକା ଓ ଚଟକା, ଆହୁଲା ମାରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ |

· ଲାଞ୍ଜ – ପରଦା ପରି | ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ଯାଇପାରେ |

· କାତି – ଶରୀରର ଆବରଣ | ଆଘାତରୁ ରକ୍ଷା କରେ |

· ଗାଲି – ଛିଦ୍ରଯୁକ୍ତ, ଜଳରୁ ଅମ୍ଳଜାନ ସଂଗ୍ରହ କରେ, ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରେ |

· ଆଖିର ପରଦା – ଆଖିର ସୁରକ୍ଷା ଦିଏ | ଜଳ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ |

· ମାଛ ପାଇଁ ଉପଯୋଜନ ହେଉଛି ଜଳ |

ବେଙ୍ଗ :-

· ବେଙ୍ଗ ଉଭୟ ସ୍ଥଳ ଓ ଜଳରେ ଦେଖାଯାଏ | ତେଣୁ ଏହାକୁ ଉଭୟଚର କୁହାଯାଏ |

. ଉଭୟ ଫୁସଫୁସ ଓ ଚର୍ମ ଦ୍ବାରା ଶ୍ଵାସକ୍ରିୟା କରିଥାଏ |

. ଶୀତ ଋତୁରେ ଶରୀରର ଉତ୍ତାପରେ ସନ୍ତୁଳନ ରଖିବା ପାଇଁ ବେଙ୍ଗ ଶୋଇକି ରହିଥାଏ | ଏହାକୁ ଶୀତସୁପ୍ତି (hibernation) କୁହାଯାଏ |

. ଏହି ସମୟରେ ବେଙ୍ଗ ତା’ ଶରୀରରେ ସଞ୍ଚିତ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରି ବଞ୍ଚି ରହେ |

ମେରୁଭାଲୁ :-

· ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ଅତି ଶୀତଳ | ଏଠାରେ ପ୍ରାୟ ୬ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ହୁଏ ନାହିଁ | ସବୁବେଳେ ବରଫାବୃତ ରହେ |

· ମେରୁଭାଲୁର ଶରୀର ଲୋମରେ ଆବୃତ |

· ଲମ୍ବା ନଖ, ବଡ ଓ ଓସାରିଆ ପଞ୍ଜା |

· ଚମଡା ତଳେ ମୋଟ ଚର୍ବି |

· ପ୍ରଖର ପ୍ରାଣ ଶକ୍ତି |

ପେଙ୍ଗୁଇନ :-

· ଏହା ମଧ୍ୟ ବରଫ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥାଏ |

· ପେଟପଟ ଧଳା | ବରଫ ସହ ମିଶିଯାଇଥାଏ, ଶିକାରୀ ସହଜରେ ଜାଣିପାରେ ନାହିଁ |

· ମାଛ ଖାଇ ବଞ୍ଚୁଥିବାରୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଉଡିବା ଦରକାର ନାହିଁ |

. ଉଡିବାର କ୍ଷମତା ହରାଇ ବସିଛନ୍ତି ଓ ଭଲ ପହଁରାଳୀ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି |

· ଚର୍ମ ମୋଟା ଓ ତଳଅଂଶରେ ଚର୍ବିର ଆବରଣ ଥାଏ |

· ପେଙ୍ଗୁଇନର ଶରୀରର ତାପ ରକ୍ଷା କରେ |

· ଦେହର ଉତ୍ତାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଦଳବାନ୍ଧି ରହିଥାନ୍ତି |

ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଉପଯୋଜନ :-

· ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସରେ ଉପଯୋଜନ ହେତୁ ସ୍ଥଳଭାଗ, ନଦୀ, ଜଳାଶୟ, ସମୁଦ୍ରତଟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପକ୍ଷୀ ବାସ କରନ୍ତି |

. ଥଣ୍ଡାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ସାଇବେରିଆ ଅଞ୍ଚଳରୁ ପକ୍ଷୀ ଉଡିଉଡି ଚିଲିକାକୁ ଆସିଥାନ୍ତି | ଶୀତଋତୁ ଚାଲିଗଲେ ପୁଣି ସାଇବେରିଆକୁ ଫେରି ଯାଆନ୍ତି | ଏହି ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କୁ ପରିବ୍ରାଜୀ ପକ୍ଷୀ କୁହାଯାଏ |

ଜଳବାୟୁ ଓ ଉଦ୍ଭିଦମାନଙ୍କର ଉପଯୋଜନ :-

· ମରୁଭୂମିରେ ଜଳାଭାବ, ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖରା ଓ ରାତିରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୀତ ହେତୁ ଏଠାରେ ଗଛଗୁଡିକ ମୁଖ୍ୟତଃ କଣ୍ଟାଜାତୀୟ ହୋଇଥାଏ |

ଉଦାହରଣ – କାକଟସ, ସପ୍ତଫେଣୀ,ଖଜୁରୀ |

· ବିଷୁବମଣ୍ଡଳରେ ଅଧିକ ବର୍ଷା ହୁଏ | ତେଣୁ ଏଠାରେ ଗଛମାନଙ୍କର ବୃଦ୍ଧି ବହୁତ ଭଲ ହୁଏ | ବଡବଡ ଝଙ୍କାଳିଆ ଗଛ, ଯଥା – ଶାଳ, ପିଆଶାଳ, ଶାଗୁଆନ, କେନ୍ଦୁ, ମହୁଲ ଇତ୍ୟାଦି |

· ମେରୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆଲୋକ, ଉତ୍ତାପ, ମୃତ୍ତିକା ଓ ଜଳର ଅଭାବ ହେତୁ ସେଠାରେ କୌଣସି ବୃକ୍ଷଲତା ନଥାଏ | କେବଳ କେଉଁଠି କେମିତି ଶୈବାଳ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ ଦେଖାଯାଏ |

· ହିମାଳୟପରି ଉଚ୍ଚପାର୍ବତ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳର ଶୀର୍ଷ ଭାଗର ତାପମାତ୍ରା ବର୍ଷସାରା ଅତି କମ୍ ରହେ | ତେଣୁ ଏଠାରେ ଡେଙ୍ଗା ଡେଙ୍ଗା ଓ ସେମାନଙ୍କର ପତ୍ରଗୁଡିକ ସରୁସରୁ ହେବା ଉପଯୋଜନର ଏକ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ | ସେଥିପାଇଁ ହିମାଳୟରେ ବିଶେଷତଃ ପାଇନ ଜାତୀୟ ଗଛ ଦେଖାଯାନ୍ତି |

· ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳର ଜଳବାୟୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଲଗା | ପ୍ରଥମତଃ ଏଠାକାର ଜଳ ଲୁଣିଆ | ଏଠାକାର ବାୟୁରେ ଜଳୀୟ ବାଷ୍ପର ଘନତା ବେଶୀ | ତା’ ପରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସବୁବେଳେ ଲହଡିଦ୍ୱାରା ଉପଦ୍ରୁତ | ତେଣୁ ଏଠାରେ ପ୍ରାୟତଃ ବାଲିଆ ମାଟି ଦେଖାଯାଏ | ହେନ୍ତାଳଜାତୀୟ ଗଛମାନଙ୍କର ମୂଳ ମାଟି / ବାଲି ସ୍ତରଠାରୁ ଉପରେ ଥାଏ | ସେହିପରି ଲୁଣିଆ ପାଣି ଯୋଗୁଁ ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ନଡିଆ ଓ ଝାଉଁ ଗଛ ଦେଖାଯାଏ |